Soğutma Şekilleri IEC 34 – 6 :
IEC standartlarının 34- 6 bölümü elektrik motorlarının soğutma şekillerine ayrılmıştır. International Cooling'in kısaltması olan IC harfleri ile ifade edilen bölümde kısaltmayı iki haneli rakamlar takip eder. Bunlardan birincisi soğutma devresinin düzenlemesini, ikincisi ise soğutucunun dolaşımını sağlayan gücün beslenme yöntemini gösterir.
Konu ile ilgili detaylı bilgi TSE 3210/Nisan 1978 kitapçığında bulunmaktadır.
|
|
0 - Serbest dolaşım.
|
0 - Serbest yayılımlı
|
1 - Giriş borulu havalandırma.
|
1 - Kendinden dolaşımlı
|
2 - Çıkış borulu havalandırma.
|
2 - Havalandırma, motordan ayrılmaz olan ve ayrı bir mile bağlanmış aygıt ile sağlanmış
|
3 - Giriş ve çıkış borulu havalandırma.
|
3 - Havalandırma, motor üzerine takılmış bağımlı bir düzen ile sağlanmış.
|
4 - Gövde yüzeyinden soğutma.
|
4 - Kullanılmıyor
|
5 - Çevreleyen ortam kullanılarak, motoru, motordan ayrılmaz bir soğutucu ile soğutma
|
5 - Havalandırma, motordan ayrılmaz olan bağımsız bir düzen ile sağlanmış
|
6 - Çevreleyen ortam kullanılarak, motoru, motor üzerine takılmış bir aygıt ile soğutma
|
6 - Havalandırma, motorun üzerine takılmış bağımsız bir düzen ile sağlanmış
|
7 - Çevreleyen ortam kullanılmadan, motoru, motordan ayrılmaz bir aygıt ile soğutma
|
7 - Havalandırma, motordan bağımsız ve ayrı bir aygıt ile sağlanmış
|
8 - Çevreleyen ortam kullanılmadan, motoru, motor üzerine takılmış bir aygıt ile soğutma
|
8 - Havalandırma, bağıl yer değiştirme ile sağlanmış.
|
9 - Bağımsız monte edilmiş soğutma aygıtı ile havalandırma.
|
|
Soğutma şeklini daha detaylı ifade eden karmaşık düzenlemeler mevcut iken (örneğin, soğutucu akışkanının cinslerinde hava A ile, hidrojen H ile, azot N ile, karbondioksit C ile, su W ile, yağ U ile kısaltılmaktadır) bu tür ayrıntılara burada girilmemiştir.
Son olarak, bazı NEMA standartlarının IEC 34 - 6'ya karşılıkları ise şöyledir :
IC 01 ifadesi NEMA'nın açık dizayn (open design) karşılığıdır.
IC 40 ifadesi NEMA'nın TENV (Totally Enclosed Non-Ventilated) karşılığıdır.
IC 41 ifadesi NEMA'nın TEFC (Totally Enclosed Fan Cooled) karşılığıdır.
IC 48 ifadesi NEMA'nın TEAO (Totally Enclosed Over) karşılığıdır.
Motorların yapım (inşa) tiplerinin ve kurma (montaj) düzenlemelerinin çeşitlerinin sınıflandırılması IEC 34 – 7 bölümünde yayınlanmıştır ve kolaylık açısından IM (International Mounting) olarak kısaltılmıştır.
Bu bölümün simgelemesi iki ayrı kodlamadan oluşmuştur.
Kod I : Yalnızca yan kapaklardan yataklanmış ve tek mil çıkıntılı motorları kapsamaktadır. B harfi yatay milli motorları ifade ederken, V harfi düşey motorları simgelemek için seçilmiştir. Bu tip motorlar (yan kapaklardan yataklanmış ve tek mil çıkıntılı) B veya V harflerini takip eden bir sayı ile gösterilir. En çok kullanılan bazıları aşağıda belirtilmiştir.
Kod II : Bu kısım genel ve özel kullanım için tasarlanmış tüm elektrik motorlarını kapsamaktadır. IM harflerini takip eden 4 adet rakam ile sınıflandırılmıştır. Rakamların anlamları ise aşağıda belirtilmiştir.
1. rakam Yapım tipinin sınıfını gösterir
2. ve 3. rakam Kurulma (montaj) düzenini gösterir
4. rakam Mil uzantısını gösterir
1 - Yalnızca yan kapak yataklı ayaklı motorlar |
Pek çok kombinasyon mevcut olduğundan detaya girilmemiştir. (bkz. TS 3211 çizelge 1-9) |
0 - Mil uzantısı yok |
2 - Yalnızca yan kapak yataklı ayak ve flanş üzerine kurulu makineler |
1 - Silindirik bir tek mil uzantısı |
3 - Flanşı yan kapak üzerinde olan yalnızca yan kapak yataklı ve flanş üzerine kurulu makineler |
2 - Silindirik iki mil uzantısı |
4 - Flanşı gövde üzerinde olan yalnızca yataklı flanşı üzerine kurulu makineler |
3 - Konik bir tek mil uzantısı |
5 - Yataksız makineler |
4 - Konik iki mil uzantısı |
6 - Yan kapaklı ve ayaklı yataklı makineler |
5 - Flanşlı bir tek mil uzantısı |
7 - Yalnızca ayaklı yataklı makineler |
6 - Flanşlı iki mil uzantısı |
8 - 1-4 sayılarında kapsanma yan düşey makineler |
7 - D-ucu uzantısı flaşlı N-ucu uzantısı silindirik |
9 - Özel kurulma düzenli makineler |
8 - Diğer tüm mil uzantısı |
Kod I ile Kod II arasındaki bağıntıyı gösteren tablo ise aşağıdadır.
|
|
|
|
|
|
IM B 3
|
IM 1001
|
IM V 6
|
IM 1031
|
IM B 5
|
IM 3001
|
IM V 8
|
IM 9111
|
IM B 6
|
IM 1051
|
IM V 9
|
IM 9131
|
IM B 7
|
IM 1061
|
IM V 10
|
IM 4011
|
IM B 8
|
IM 1071
|
IM V 14
|
IM 4031
|
IM B 9
|
IM 9101
|
IM V 15
|
IM 2011
|
IM B 10
|
IM 4001
|
IM V 16
|
IM 4131
|
IM B 14
|
IM 3601
|
IM V 18
|
IM 3611
|
IM B 15
|
IM 1201
|
IM V 19
|
IM 3631
|
IM B 20
|
IM 1101
|
IM V 21
|
IM 3015
|
IM B 30
|
IM 9201
|
IM V 30
|
IM 9211
|
IM B 34
|
IM 2101
|
IM V 31
|
IM 9231
|
IM B 35
|
IM 2001
|
IM V 36
|
IM 2031
|
Yukarıda anlatılan kurulma ve yapı tipleri ile ilgili detaylı bilgi TS 3211 / Nisan 1978 fasikülünde mevcuttur. Ayrıca, kurulum ve yapı tipleri şekillerle de ifade edilerek anlaşılması kolay hale getirilmiştir.